Is het toppunt bereikt?
Bij de start van juli begon de algemene SCFI-spotrate-index voor het eerst sinds begin mei af te vlakken. Toch blijft deze index nog steeds 92% hoger dan in de eerste week van mei en 17% hoger dan aan het begin van juni.
De SCFI-index vertoont vaak eerder beweging dan andere spotindexen op de vrachtmarkt. Voor verladers onder grote druk lijkt dit vaak een teken van hoop. Er gloort licht aan het einde van de tunnel. Echter, iedereen die tijdens de COVID-19 pandemie in de logistiek werkte, weet dat dit ook het licht van een naderende enorme goederentrein kan zijn. Deze metafoor werd in het voorjaar van 2021 gebruikt toen de markt zich leek te stabiliseren. Uiteindelijk bleek dit inderdaad een goederentrein te zijn, en niet het gehoopte licht aan het einde van de tunnel.
Om een goed beeld te krijgen van wat er te verwachten valt, is het belangrijk om nuchter te beoordelen waar de markt op dit moment staat. De rederijen vertonen hetzelfde gedrag als tijdens de pandemie. Spotprijzen stijgen even snel als eind 2020, toen de knelpunten duidelijk zichtbaar werden. Rederijen vragen hun contractklanten nu vaker om meer te betalen om hun boekingen alsnog geaccepteerd te krijgen.
Rederijen blijven nieuwe diensten lanceren, zowel in de Stille Oceaan als van Azië naar Europa, vaak met kleinere schepen dan normaal. Dit is logisch gezien de hoge tarieven die dit beleid winstgevend maken, zelfs met kleine en dure gecharterde schepen. Dit leidt tot meer capaciteit op korte routes, maar deze diensten verdwijnen waarschijnlijk weer zodra de problemen zijn opgelost. Verladers moeten deze diensten dus zien als een tijdelijke oplossing, niet als een stabiele lange termijn optie.
Deja-vu in de logistieke markt
Ook bij de verladers zien we een element van déjà-vu. Het risico op verdere verslechtering zorgt ervoor dat velen hun lading eerder dan gebruikelijk verzenden. In het voorjaar van 2021 dachten veel verladers dat 'het niet erger kon worden', maar werden diep teleurgesteld toen dat wel het geval bleek. Momenteel kiezen meer verladers ervoor om vroeg en duur te verzenden, in plaats van te wachten.
Volgens de laatste gegevens van Container Trade Statistics is de wereldwijde vraag naar containervervoer jaar-op-jaar met 25% toegenomen (rekening houdend met de omweg rond Afrika). De markt lijkt te pieken tussen mei en september, met juli als hoogtepunt. Dit kan goed nieuws zijn voor verladers, aangezien tariefdalingen in september en snellere dalingen in oktober te verwachten zijn, na het hoogseizoen.
Zwarte zwanen
Toch is dit afhankelijk van het ontbreken van nieuwe ontwikkelingen die de marktbalans kunnen verstoren. Er zijn enkele duidelijke risicofactoren die dit scenario kunnen beïnvloeden. Deze potentiële 'zwarte zwanen' zijn onder andere:
- Een mogelijke staking van havenpersoneel aan de oostkust van de VS, waar een collectieve arbeidsovereenkomst op 1 september afloopt.
- Een dreigende staking onder treinpersoneel in Canada.
- Verergering van stakingen in Europa, zoals recente spontane stakingen in Duitsland en Frankrijk.
- Een mogelijke staking aan de westkust van Canada, waar havenarbeiders in conflict zijn met DP World.
- Een verdere escalatie van het conflict in de Rode Zee, waar de Houthi's schepen aanvallen.
- Hezbollah's dreiging om raketten af te vuren op havens en luchthavens in Cyprus.
- Verslechtering van de knelpunten in Aziatische havens.
Stakingen zijn normaal in veel havens en hebben meestal alleen een lokaal effect. Bijvoorbeeld, in 2015 vertraagden havenarbeiders aan de westkust van de VS opzettelijk hun werk, wat leidde tot ernstige congestie. Dit had grote invloed op de westkust, maar niet wereldwijd.
De markt onder druk: risico's en strategieën voor verladers
De markt is momenteel echter niet normaal en staat onder grote druk. Dit betekent dat elke genoemde risicofactor grotere wereldwijde effecten kan hebben dan gebruikelijk. Verladers moeten daarom kiezen: verzenden ze hun lading vroeg (en duur) met het risico dat de markt herstelt en de tarieven dalen? Of wachten ze, met het risico dat een van de 'zwarte zwanen' de situatie verslechtert? Gezien de teleurstellende ervaringen in 2021, kiezen veel verladers nu voor vroegtijdig verzenden.
