Meer duidelijkheid over de markt
De veel gevreesde staking aan de Amerikaanse Oostkust kwam gelukkig begin oktober relatief snel tot een einde
Voor oktober was de onzekerheid over de staking de belangrijkste bron van zorgen rond de marktomstandigheden voor de rest van 2024. Een langdurige staking had namelijk grote gevolgen kunnen hebben voor het mondiale evenwicht tussen vraag en aanbod van scheepscapaciteit. Het is echter van belang te benadrukken dat het onderliggende probleem nog niet is opgelost, maar slechts is uitgesteld tot 15 januari 2025. Wat betekent dit dan voor de marktomstandigheden op de korte en middellange termijn?
De directe gevolgen van de staking
Op de zeer korte termijn zullen er enkele domino-effecten van de staking zichtbaar worden. De schepen die 'vastzaten' en voor anker lagen aan de Amerikaanse Oostkust, hebben minimaal drie dagen vertraging opgelopen. Dit betekent dat ze ook drie dagen later op hun volgende bestemming zullen aankomen. De knelpunten die hierdoor in de Amerikaanse havens zijn ontstaan, zullen verdere vertragingen veroorzaken voor schepen die na de staking arriveren. Wanneer deze schepen met vertraging terugkeren naar Europa, Azië en Latijns-Amerika, zal dit tijdelijk leiden tot een verminderde capaciteit om exportladingen uit deze regio's te vervoeren. Deze effecten zullen zich enkele weken na de staking voordoen, aangezien de schepen terugvaren naar hun oorspronkelijke bestemmingen.
Wat brengt de toekomst?
Het einde van de staking betekent echter ook dat er geen directe druk meer is op de markt om de daling van de spotprijzen, die sinds het marktpieken halverwege juli zijn afgenomen, te stoppen. Het is dan ook aannemelijk dat de tarieven in de komende weken verder zullen dalen. Desondanks blijft het belangrijk om te benadrukken dat, ondanks drie maanden van prijsdalingen, de huidige tarieven nog steeds aanzienlijk hoger liggen dan voor de crisis in de Rode Zee.
Potentiële risico's en belangrijke factoren
Als we de tweede helft van november en december ingaan, kunnen twee mogelijke gebeurtenissen de vrachtvolumes en spotprijzen doen stijgen, met name voor ladingen richting de VS. De eerste gebeurtenis is het risico op een nieuwe staking aan de Amerikaanse Oostkust op 15 januari. De overeenkomst die in oktober de staking beëindigde, had alleen betrekking op loonvoorwaarden. Het geschil over het gebruik van automatisering in de havens blijft echter onopgelost. De vakbond van havenarbeiders is fel gekant tegen elke vorm van automatisering, niet alleen tegen robots, maar ook tegen apparatuur die op afstand wordt bediend.
De standpunten van de vakbond zijn daarbij niet altijd consistent. Aan de ene kant klagen ze over de gevaren van hun werk en het feit dat ze tot wel 100 uur per week werken. Tegelijkertijd verzetten ze zich tegen de op afstand bestuurbare apparatuur, die werknemers juist uit gevaarlijke situaties zou kunnen halen. Ook lijken ze geen voorstander te zijn van het aannemen van meer personeel om het aantal werkuren per week te verminderen. Hierdoor is er een aanzienlijk risico dat er geen akkoord over automatisering komt, waardoor er in januari opnieuw een staking zou kunnen plaatsvinden.
Het is waarschijnlijk dat enkele Amerikaanse importeurs dit risico willen beperken door goederen eerder te laten verschepen dan normaal, zodat ze vóór een mogelijke staking het land binnenkomen. Dit zal zorgen voor een toename van vrachtvolumes vanuit Azië in de tweede helft van november en vanuit Europa gedurende december, wat ook zal leiden tot een opwaartse druk op de vrachtprijzen.
De tweede gebeurtenis is de Amerikaanse presidentsverkiezing. Mocht Trump de verkiezing winnen, dan kunnen sommige Amerikaanse importeurs al in november en december hun vrachtvolumes verhogen om goederen het land in te halen voordat de door Trump voorgestelde invoertarieven van kracht worden. Hij heeft tot nu toe tarieven genoemd van 100% op import uit China en 200% op import uit Mexico. Deze toename in vrachtvolumes zou nog boven op de verwachte stijging als gevolg van het staking risico komen.
Langetermijngevolgen en nieuwe uitdagingen
Voor de route tussen Azië en Europa worden geen nieuwe grote problemen verwacht, en er lijkt voorlopig ook geen oplossing in zicht voor de crisis in de Rode Zee. Sterker nog, de Gemini-alliantie, gevormd door Maersk en Hapag-Lloyd, heeft aangekondigd dat ze ervoor kiezen om via de zuidpunt van Afrika te varen wanneer hun nieuwe netwerk vanaf februari van start gaat. Dit wijst erop dat beide rederijen niet rekenen op een snelle oplossing. Aangezien het herstructureren van een netwerk een aanzienlijke operationele belasting met zich meebrengt, geven ze hiermee aan dat een oplossing waarschijnlijk pas in de tweede helft van 2025 of later verwacht wordt.
De crisis in de Rode Zee zal dus een blijvende invloed hebben op het wereldwijde evenwicht tussen vraag en aanbod in de containertransportsector. Volgens de nieuwste gegevens van Container Trade Statistics was het vrachtvolume, gemeten in TEU*Miles, in augustus 2024 maar liefst 25% hoger dan in augustus vorig jaar. Ter vergelijking: de capaciteit van de containerscheepsvloot is in 2024 met 10,4% toegenomen.
Bekijk hier onze zeevrachtoplossingen
